Etiquetas

Mostrando entradas con la etiqueta Art critic. Mostrar todas las entradas
Mostrando entradas con la etiqueta Art critic. Mostrar todas las entradas

jueves, 30 de junio de 2011

Balenciaga no museo


Grandes Xenios. O talento entre nós.

A inauguración do museo Balenciaga en España, outorga oficialidade, pompa e circunstancia, á admiración que o mundo da cultura sinte polo universo creativo do couturier español máis absoluto. Balenciaga era considerado polos seus colegas de profesión, como o mestre de todos eles. E o seu nome é recoñecido polo público xeral, dende fai décadas, como sinónimo de modernidade e elegancia.

Unha institución museística dedicada á obra e á vida do excelso persoeiro, inocorpora memoria e contexto histórico, á escea pública e mediática actual, que tan carente está de referentes de calidade, sobre todo na axitada pel de touro.

Hoxe máis que nunca, a realización dunha homenaxe ou ofrenda a un español universal, serve para reflexionar sobre o tratamento que outorgamos ós nosos conveciños máis extosos, ó recoñecemento que da súa excelencia se lle fai por parte da audiencia española e galega e sobre todo a como se crea un imaxinario de talentos de alta calidade que sexan tan recoñecidos intra muros como alén os mares.

Tal e como lee a máxima orsiana, que afirma “o que non é tradición é plaxio”, podemos considerar que os nosos máis valorados xenios, encontran no concepto do tradicional, un eido de recoñecemento e avalúo. Máis non resulta sinxelo, nin doado por parte dos galegos ou dos españois en xeral, outorgar respeto e recoñecemento ós seus conveciños máis populares e exitosos. Ordinariamente, parece que é necesario un aplauso masivo alén as fronteiras antes de alcanzar o aplauso entre os seus. Moitos persoeiros históricos das artes, as letras ou as ciencias, como o pintor Pablo Picasso, o dramaturgo Fernando Arrabal ou o astronauta Pedro Duque, tiveron que pasar primeiro polo filtro francés ou cosmopolita en xeral, para alcanzar logo un recoñecemento na súa terra. E non pensemos mesmo, nun recoñecemento en abstracto, se non nun recoñecemento con feitos concretos, como a apertura dunha sala votiva nun museo, do outorgamento dun premio nacional ou do aplauso continuo en medios de comunicación, todo iso levou no caso conreto dos tres persoeiros referidos, unha ardua e longa peregrinaxe polos camiños extranxeiros, antes de alcanzar ese mérito entre nós.

No casode Balenciaga, non é doutro xeito, e logo de decenas de anos de aplauso xeral, e admiración universal do modisto en tódolos continentes, chega agora, por fin, a apertura dun museo dedicado ó mais grande couturier do século XX. Non é tarde nunca se a fortuna é grande, e tal e a situación que temos que celebrar. Un recoñecemento a automemoria e avalúo do talento xenial nacional.

A austeridade, a admiración pola historia da arte, a xeometría e sensiblidade, son algunhas das características que rixen as décadas de coleccións de moda creadas por Balenciaga. Estas virtudes, que se poderían aplicar asemade a outras creación alleas ás artes aplicadas, aparecen do mesmo xeito no universo doutro grande couturier do século XX, Yves Saint Laurent.

Ámbolos dous, foron expertos para entretecer os seus vestidos coa calidade do estilo e evitar que a efímera moda, os convertera en flor de un día. Por todo isto, ó ver os vestidos de Yves Saint Laurent na fundación parisina que leva o seu nome, e ó mirar os de Balenciaga no museo de Getaria que homenaxea ó xenio vasco, atopamos auténticas pezas atemporais. Obxectos beneficiados da fermorusa da edición ou coa univocidade da manufactura, que están habitados pola alma do creador e non son simples panos sen vida escarranchados sen xeito sobre maniquís difuntos. Os vestidos dos mestres do século XX, Saint Laurent e Balenciaga, son fermosas invencións tridimensionais que trascenden a fugacidade do uso como moda nas rúas e se converten en obxectos de investigación técnica e estruturas admirables de proporcións singulares. Son invencións museables máis aló do interese sociolóxico da moda como cuestión de espírito dos tempos e se ubican na atemporalidade do gran arte.

Balenciaga é un primus interpares que ten de formar parte do gran equipaxe da cultura española máis universal, xunto a Velázquez, Goya, Cervantes, Valle-Inclán ou Rosalía de Castro. Balenciaga é un dez, ou dito en termos do seu primeiro primeiro perfume chamado “Le dix”, Balenciaga é un dix que merita admiración , recoñecemento e avalúo institucional. Que os nosos xenios sexan grandes oficialmente, fai de nós una sociedade máis grande.

O Walhala dosdez talentos

En datas recentes, con motivo da exposición retrospectiva dedicada a Andy Warhol no Grand Palais de París, foille pedido en préstamos a Pierre Bergé, o célebre retrato que o artista pop tiña realizado de Saint Laurent. Cando o retrato foi exposto na sala dedicada ós modistos e non na sala dedicada ós grandes xenios, ou sexa xunto a Carolina Herrera ou Diane von Furstenberg e non xunto a Einstein ou Duchamp, pideuse a reubicación do cadro ou a súa “retirada”, pois Bergé entendía que “non eran talentos iguais”, os dos modistos referidos ó de Saint Laurent. O mesmo se pode aseverar de Balnciaga, o seu talento é de dez ou dix, e merita formar parte de institucións museísticas para goce e disfrute desas pezas como auténticas investigacións da ética e a estética.

Cando hai dúas tempadas se celebrou no museo de Belas Artes de Bilbao, una exposición retrospectiva do modisto, cunha selección de pezas dos fondos do museo de Getaria, se daba acceso ás salas da cultura con maiúsculas, a un creador único e absoluto. Os seus traxes con polisón na década dos cuarenta, evocan a grande pintura española do século XIX. Os seus abrigos, con forma de trapecio nos anos cincuenta, recordan os hábitos relixiosos nos cadros barrocos de Zurbarán. Os brocados negros sobre fondo bermello citan ó grande Velázquez. E mesmo os traxes con forma de xerro dos anos sesenta parecen citan as grandes cerámicas romanas ou gregas que non teñen data e forman parte do imaxinario universal da arte axial.

Así o diálogo de Balenciaga coas grandes obras da arte de tódolos tempos, sitúan os vestidos do couturier, nun estadío de igualdade e compre que sexa avaluado como un paso a dous, onde ambas partes elevan a fermosura da outra de xeito idéntico. Hoxe máis que nunca con talentos como o de Balenciaga, pódese afirmar que os museos, abren as portas á moda, con contido creacional absoluto, sen necesidade de recurir á socioloxía para xustificar a súa presencia nas salas dos museos. A moda elevada a categoría de estilo compre ser admirada tanto como os estilos da arte prefigurados en artistas concretos. O barroco de Velázquez, a moda de Balenciaga. O impresionismo do dezanove, a moda de Balenciaga. A universalidade da cultura de Roma, a moda asemade universalde Balenciaga. Memoria e talento, nun Parnaso ou Walhala de talentos inspiradores.

Román Padín Otero

viernes, 17 de junio de 2011

Balenciaga, le dix









Balenciaga, le dix

la inauguración del museo Balenciaga en España, otorga oficialidad, pompa y circunstancia, a la admiración que el mundo de la cultura siente por el universo creativo del couturier español más universal. Balenciaga era considerado por sus colegas de profesión, como el maestro de todos ellos. Y su nombre es reconocido por el público general, desde hace décadas, como sinónimo de modernidad y elegancia. Una institución museística dedicada a la obra y la vida del excelso personaje, incorpora memoria y contexto histórico, a la escena pública y mediática actual, que tan carente está de referentes de valía, sobre todo en la vapuleada piel del toro.

La austeridad, la admiración por la historia del arte, la geometría y sensibilidad, son algunas de las características que rigen las décadas de colecciones de moda creadas por Balenciaga. Estas virtudes, que se podrían aplicar también a otras creaciones ajenas a las artes aplicadas, aparecen también en el universo del otro gran c­outurier del siglo XX, Yves Saint Laurent. Ambos, fueron lúcidos para entretelar sus vestidos con la cualidad del estilo y evitar que la efímera moda, los convirtiera en flor de un día. Es por ello, que al ver los vestidos de Saint Laurent en la fundación parisina que lleva su nombre, y al ver los de Balenciaga en el museo de Getaria que le homenajea, encontramos auténticas piezas atemporales. Objetos dotados de la belleza de la edición o de la univocidad de la manufactura, que están habitados por el alma del creador y que no son meros paños exangües abiertos a horcajadas sobre maniquís difuntos. Los vestidos de los dos maestros del siglo XX, Saint Laurent y Balenciaga, son bellas invenciones t­ridimensionales que trascienden la fugacidad del uso como moda en la calle y se convierten en objetos de investigación técnica y estructuras admirables de proporciones singulares. Son invenciones museables más allá del interés sociológico de la moda como cuestión de espíritu de los tiempos y se incardinan en la atemporalidad del gran arte.

En fechas recientes, con motivo de una exposición retrospectiva dedicada a Andy Warhol en el Grand Palais de París, le fue pedido en préstamo a Pierre Bergé, el célebre retrato que el artista pop había realizado de Saint Laurent. Cuando el retrato fue expuesto en la sala dedicada a los modistos y no en la sala dedicada a los grandes genios, o sea junto a Carolina Herrera o Diane von Furstenberg y no junto a Einstein o Duchamp, se pidió la reubicación del cuadro o su retirada, pues Bergé, entendía que "no eran talentos iguales" los de los modistos referidos al de Saint Laurent. Lo mismo se debe aseverar de Balenciaga, un diez o dix, como su primer perfume. Un primus inter pares que ha de formar parte del bagaje de la gran cultura española y mundial, junto a Velázquez, Zurbarán, Goya, Cervantes o Valle-Inclán. Balenciaga, le dix.

Román Padín Otero

http://www.elcorreogallego.es/tendencias/ecg/balenciaga-dix/idEdicion-2011-06-18/idNoticia-679998/


sábado, 14 de mayo de 2011

Globos y museos, ECG


Globos y museos
EL MUSEO MARCO DE VIGO
ha llenado su planta principal de globos color azul Mugler. Casi la mitad del espacio expositivo del edificio, está ocupado por una melé de aire contenido en esféricos de tonalidad celeste, que envuelven al visitante, haciéndole avanzar consciente de la mitad del aire disponible en torno suyo y percibir que la más invisible de las materias tiene forma, al ser contenida en inverosímiles contenedores artísticos. La obra del prestigioso artista Martin Creed, revisita su pieza llamada Work No.200 Half the air in a given space, tomando la mitad del aire en el espacio dado del Marco, para llenarlo de forma grácil, espíritu lúdico y belleza poética arrebatadora.

Esta experiencia puede encontrar referencia académica, en la pieza de los años veinte creada por Marcel Duchamp, 50 cc de aire de París. En ella, una ampolla de vidrio de naturaleza industrial, un objeto encontrado, se presenta lleno de aire de la ciudad de la luz. Desde esa acción del padre del arte contemporáneo, no han sido pocos los gestos de creadores para relacionarse con el aire y el espacio. Desde la danza, hasta la música, desde el canto hasta el silencio, todas las formas cinéticas cuentan con el aire. Lo que resulta atractivo, con la obra de Martin Creed, es que sea la plástica, la escultura, la intervención específica, la que nos haga conscientes del espacio, del aire que en él se contiene.

Unas famosas fotografías de otro maestro, el genial Salvador Dalí, sirven también de envoltorio académico a la pieza de Martin Creed. Son los célebres retratos del genio de Figueras, saltando rodeado de ráfagas de agua suspendidas en el espacio, en el aire, por la magia de la fotografía. Esas imágenes, con el manierismo dalidiano de las manchas de agua en velocidad de escape, nos hacen conscientes del espacio. Lo mismo que la pieza de globos de Martin Creed, nos hace conocedores por contacto del aire de una sala, una experiencia física, de análisis paranoico crítico y formación de escolar diligente.

¡El aire tiene forma! Con esta acción provocadora de llenar el museo de globos, de crear un poema visual onírico, un experimento de física y una cita a los clásicos del arte del siglo XX y a los orígenes del surrealismo, el MARCO, continúa con su línea de abrirnos los ojos hacia las más vastas posibilidades del arte contemporáneo. Nos mostraron el vídeo como objeto de arte. El sonido, los objetos de diseño, el silencio, la palabra, los materiales efímeros y las acciones corporales. Mientras el CGAC, sigue aburriéndonos a todos con exposiciones banales (muestras de pintura sin argumento, piezas conceptuales trasnochadas, programaciones musicales onanistas) y siendo visible sólo por el contexto artístico luso al que tanto recurre y por las protestas de su director por la reducción de presupuesto, el MARCO de Vigo nos emociona. La vida en un globo que se eleva y los globos sonda que necesitan otros para ser rescatados.

Román Padín Otero

http://www.elcorreogallego.es/tendencias/ecg/globos-museos/idEdicion-2011-05-14/idNoticia-668723/


jueves, 12 de mayo de 2011

Realidade ficcionada, Faro de Vigo



Realidade novelada

Os territorios vistos polas artes

A interpretación que os artistas fan de canto está ó seu redor, transforma trozos de realidade en ficcións idealizadas polos canons estéticos de cada autor ou movemento creativo. Logo de que un autor transite por unha cidade, por una illa ou un xardín, a diferencia entre a obxectividade e a subxectividade sobre as cualidades deses enderezos, esvaécese, até o punto de perdermos a noción do real ou do novelado. Escritores e pintores, facían de antigo visións revisitadas das realidades paisaxísticas. Hoxe, tamén cineastas, video creadores, modistos ou fotógrafos redirixen a cotidianeidade, creando una nova obxectividade da man do ficcionado.

Logo de ter leída a descripción que Susan Sontag, fai da cidade de Nápoles, no seu libro “O amante do volcán”, non é sinxelo camiñar pola cidade italiana, antigo reino hispano, sen rememorar as descripcións que a intelectual americana fai no seu libro. A estrutura da cidade coa localización dos pazos reais, as fortalezas como o Castelo do Ovo ou a escenográfica forma do teatro San Carlo, non poden se non ser evocadas a traverso da visión novelada da escritora logo da publicación do seu libro. Cando un imaxina o exceso barroco napolitano, con festas cheas de xantares e viños, ou cando pensamos nas excavacións arqueolóxicas en Pompeia ou Herculano, non podemos senon dubidar sobre a realidade dese pasado, e pensar que todo é invención literaria ad hoc.

Máis atrás no tempo, máis abaixo no mapa, máis perdido no mar, está outro monumento cultural. A illa de Sicilia, outrora tamén reino, e sen dúbida, aínda hoxe reducto creativo de lendas e fábulas dunhas épocas decadentes, da man do Gatopardo. A biografía do autor da novela, logo levada ó cine por Luchino Visconti, Giuseppe Tomasi di Lampedusa, e tan senlleira dun tempo perdido, como os acontecementos que describe na propia lectura. Un aristócrata, que empregaba os seus días en, saír de mañanciña do seu vetusto ou decadente pazo familiar, para ir comer doces e café, a unha pastelería de Palermo, levando na man unha bolsa de plástico chea de libros.

O día transcorría coa lectura, ensoñacións doutros ámbitos que resultaban máis alentadores que a propia realidade. A literatura como refuxio, foi en Lampedusa, o hábito perfecto para o seu Gatopardo. Unha máscara de heróe para un baile, onde era necesario que todo cambiara para que todo seguira igual.

Cando visitamos Sicilia, resulta difícil non ver nas ruinosas edificacións do estilo artístico “siciliano”, mezcla e crisol de culturas mediterráneas, o fantasma vestido de frack, do Gatopardo. Resulta difícil non escoitar ó lonxe coros libertarios dunha ópera de Verdi. Resulta imposible non arrecender o xabron das roupas de cama clareadas ó sol. Toda esa literatura e as imaxes viscontianas, crean unha natural ficción dun tempo perdido ou recobrado na memoria do viaxeiro.

Un xardín, pode ser tamén por mor dunha novela, un enderezo máis cercano ó mitolóxico que á realidade dos viaxes de turismo masivo do século XXI. Bomarzo, a novela de Manuel Mujica Lainez, transformou en parte do bestiario profano dos monstruos, cíclopes, nereidas, demos e reptís, ós habitantes pétreos da horta homónima localizada non lonxe de Roma. Bomarzo e os seus conflictos de herdanzas noveladas. Bomarzo e os seus pecaminosos complexos de malformacións corpóreas xeneracionais. Bomarzo e a creación de afluencia de lectores, voraces por coñecer a verdadeira cara dos seres de pedra e verdura, dunha horta tan antiga como a propia aristocracia europea. Esa visión do xardín, vai máis alá do gusto botánico para instalarse nas afinidades electivas do lector dilecto.

Ut pictura poesis

As visións que aparecen na literatura, ou na poesía, de circunstancias e paisaxes sublimadas pola mente creadora dos artistas, encontran tamén na pintura un enderezo perfecto para o seu desenvolvemento e perfeccionamento.

Unha exposición no Grand Palais de Paris, baixo o título “Natureza e ideal, a paisaxe en Roma entre 1600 e 1650”, abonda na visión moderna e sublimada que da pintura de paisaxes como escola, se fixo a partir do século XVII, polos pintores clasicistas que tentaban inventar unha natureza en estado aparentemente salvaxe, baixo as coordenadas da estética clasicista. Cadros de Claudio de Lorena, Rubens, Poussin ou Anibal Carracci, serven para admirar como as fantasias e caprichos sobre as perspectivas campestres, toman a partir desa época, una presencia única, para a creación e recreación, dunha visión da natureza maquillada polas escolas estéticas de cada época. Nas pinturas de paisaxes, mais que en ningún outro xénero, advírtese como a visión do ollo, non é obxectiva. Antes ben, as deformacións as que se someten as arbres, as montañas, os ríos ou as nubes, permiten afirmar que a subexctividade ficcionada impera nas artes, creando una especie de manierismo inevitable, dende as orixes da arte moderna. Así a realidade ficcionada, será a única que coñezamos.

Cinema, cidade e pintura

A meca do cinema, a cidade de Los Ángeles, é sede de varios grandes museos, entre os que destaca con singularidade o MOCA. Este museo de arte contemporánea, acolle na súa tempada de primavera 2011, una gran mostra monográfica dedicada ó pintor conceptual residente na cidade, William Leavitt. Unha figura máis ben de culto, a quen o museo americano dedica una impecable mostra que pon en valor a armonía e lóxica de ubicuidade temática da obra de Leavitt.

Nesta temática das paisaxes e os espazos, que non son o que parecen, se non que son o que os artistas conveñen en facernos creen que son; a cidade de Los Ángeles, xoga un papel axial. Pois a cidade en si non é mais que una sucesión feista de construcións de estilo industrial, en rúas carentes de encanto, con escasa vexetación e ausencia absoluta de ambiente de bulevar. A pesar desta ausencia absoluta de estilo, a cidade tense convertido, coas súas distancias esgotadoras, viaxes interminables en auto, sol pesado como o ferro e temperaturas tórridas, nunha teima constante de millardos de filmes, teleseries, novelas e publicidades.

A cualidade da pintura de Willim Leavitt, a que se lle dedica una monográfica arestora, é que a temática dos seus cadros, teñen sido dende sempre, os tópicos estéticos e plásticos de Los Ángeles. As plantas do deserto e os cactus, componen a flora da cidade e tamén dos cadros de Leavitt. As decoracións de estilo internacional con toques de glamur, compoñen o tópico decorado da cidade e tamén dos cadros de Leavitt. Os restaurantes con acceso en automóvil, os restaurantes con forma de platillo volante, os restaurantes con estilo mexicano, son tópicos da cidade tamén seleccionados por Leavitt para servir de teima ós seus cadros. Cando miramos a pintura de Leavitt, vemos una realidade ficcionada e estética do estilo de vida en Los Ángeles. Algo que non é toda a realidade, pero sí é una importante parte dela.

Román padín Otero

viernes, 6 de mayo de 2011

Lo español. lo francés, ECG

http://www.elcorreogallego.es/tendencias/ecg/espanol-frances/idEdicion-2011-05-07/idNoticia-666332/

Lo español, lo francés

La tradicional identidad de arquetipos culturales nacionales, se ha transformado en el siglo XXI, en el concepto de marca-país. Los antiguos tópicos sobre la elegancia de los franceses, la manufactura de los italianos, la minuciosidad de los orientales, la efectividad de los alemanes, se han ido convirtiendo en el mercado globalizado, en verdaderas señas de cualidades en los productos. Y en cuanto a lo español, ¿Cual es la cualidad de nuestra marca-país en la hipermodernidad? Es difícil establecer unas señas de grandes leitmotivs españoles sin hacer referencia a los franceses. Ellos, los hijos de la Revolución de 1789, saben acoger, desarrollar y amar, iconos culturales y estéticos, propios o ajenos, hasta convertirlos en parte de su imaginario. No por exagerar, hay que decir que el arquetipo de española, la Carmen, es una invención francesa, de Mérimée, luego musicada por Bizet. A los franceses les gustan tanto las españolas que hasta las hacen emperatrices, como a Eugenia. No todas las españolas son Carmen, pero sí es universal la parte reivindicativa de la libertad de la mujer que argumenta el personaje de la cigarrera. Además la estética de mantilla, lazo rojo, blonda y mantón, bien puede ser identitaria de una marca-país, sin folclorismo. Los franceses Yves Saint Laurent, Christian Lacroix o Balenciaga lo entendieron bien.

La ópera El Cid de Massenet o los grabados y dibujos de El Quijote, de Doré y Daumier, son también bienes artísticos franceses de la universalidad española. También Picasso, francés de residencia, reinterpretó sus máximas españolas con vocación global, siendo percibido como el principal personaje del arte del siglo XX. Algunos de sus cuadros, dibujos y suites de grabados, trataban El toreo, un bien del ¡patrimonio cultural inmaterial francés! No se equivoca el lector: Francia ha incluido en su lista de patrimonio cultural inmaterial, siguiendo los criterios de la Unesco, a la fiesta de los toros, un espectáculo que se celebra en el país vecino desde mediados del XIX. Esta declaración coincide con la polémica prohibición en España, en Cataluña, del toreo. Así los toros serán en poco tiempo un bien cultural universal de la marca-país Francia. Mientras que España, negándose a ser un país de pandereta y lunares, se comporta más que nunca como una panderetera y celebra a los cuatro vientos su falta de adscripciones a coordenadas culturales. Como dice Carmen a Don José para que la desate "¡Estas cuerdas, estas cuerdas, no puedo respirar!". Así estamos, desatados y perdiendo todas las identidades de marca-país. Claro que Carmen desatada, acabó apuñalada por su amante. Sigamos con lo francés y visitemos la muestra de Chardin en El Prado y de Gérôme en el Thyssen, dos franceses universales, en museos españoles universales.

Román Padín Otero

sábado, 16 de abril de 2011

La pasión, EL Correo Gallego

La Pasión

HAY UNA INTENSA relación entre las conductas sociales de la hipermodernidad y la moda. El laicismo, lo mercantil, la brevedad sentimental, la ansiedad, son las características que envuelven la ética y la estética del hombre en el siglo XXI. Ya no se ordena el calendario entorno a las celebraciones religiosas, sino a los eventos vacacionales propiciados por los cambios de estación. Ya no se valoran los ideales sino los resultados económicos. Las relaciones sentimentales no son un vínculo por siempre. Y la tranquilidad de espíritu se alcanza con las bajas por depresión. El hombre hipermoderno se ha visto arrastrado por la era del vacío y para alcanzar el equilibrio de ánimo, debe estar fuertemente amparado por elevados valores humanísticos o de otro modo se convierte en un instrumento del mercado.

La moda, es una de las manifestaciones del sistema de mercado. Todo lo que lleva implícito el cambio en lo relativo al vestir y no es propiciado por la necesidad, si no por el deseo, es moda. Cambiamos nuestro aspecto, por parecernos a un ideal difundido en imágenes sugerentes, concebidas por equipos de diseño inspirados en musas y musos casi perfectos. Del deseo y la pasión por objetos de consumo, surge el mercado de la moda. Compramos ropa negra quizá sustituyendo al luto. Compramos ropas, que pasados los años parecen disfraces, por sustituto del significado del carnaval. Compramos en vez de meditar, sustituyendo a la cobertura de necesidades por la gula, sustituimos afectos por alianzas de diamantes y tranquilidad de espíritu por casos bélicos en rebajas. Todo ese comercio, toda esa moda, no tiene nada que ver con la elegancia. De ella decía Coco Chanel, refiriéndose al Duque de Westminster, que era la persona más elegante que la costurera jamás había conocido. Pues, ¡nunca compraba nada!, ella misma mandaba remendar sus zapatos y zurcir sus jerséis.

¡Qué distinta esa máxima, del agotador sistema de temporadas, colecciones, precolecciones y colecciones especiales de la actualidad!

La pasión, habría de ser en estos días, la que compuso Johann Sebastián Bach, en su BWV 244 o BWV 245, que habrían de escucharse en viernes Santo. O habría de ser, la pasión contemplativa que propone el festival homónimo, en Santiago de Compostela. Que abre con el Oratorio de Pascua de Bach y Praetorius, en la Iglesia de San Agustín y clausura con las Leçons de Ténèbres de Couperin, Marais, Sainte-Colombe, en las Ánimas.

La pasión contemplativa, aconfesional, cultural, todo el año y especialmente en los cambios de temporada.

Román Padín Otero

http://www.elcorreogallego.es/tendencias/ecg/pasion/idEdicion-2011-04-16/idNoticia-659902/


Nin viuva, nin alegre. A creación da marca-país, FARO







Nin viuva, nin alegre

A creación da marca-país

Foi presentado recentemente o plan textil moda visión 2020, unha iniciativa da Xunta, que pretende reactivar o sector do vestido en Galiza, cara á captación de mercados exteriores e a posta ó día das empresas radicadas no país.

Ante a globalización dos mercados e as posibilidades que estes proporcionan, parece necesario tomar posicións e prepararse para que o acceso á compra, producción e comercialización no sector textil, poda ser realizada con eficacia. Téntase, dalgún xeito, crear una identidade de marca-país, onde o “made in Galiza” ou o “Galiza Style”, teñan una personalidade vigorosa e identitaria de algo “cool” ¿Cal é pois o contexto no que se ven facendo o tratamento da idea de marca-país, noutros ámbitos, noutras voces?

Facendo referencia a un emprego apócrifo da identidade-país, compre citar a opereta de Franz Lehár, “A viuva alegre”. O libreto da moi divertida comedia, trata das tribulacións duns diplomáticos en París, por evitar que a herdanza da viuva fuxa do país de Pontevedre, no caso de que ela case cun algún cabaleiro extranxeiro. Na opereta sublíñase a importancia de Francia, París, como epicentro do luxo, con Maxim´s, como enderezo emblemático. Asemade pon en valor a importancia da permanencia dos recursos económicos autóctonos nos países de pequeno tamaño, tal e como e o caso da Pontevedre de ficción na opereta de Lehár.

Facendo abstracción das localizacións novelescas ou melodramáticas da marca-país, compre referir a cuestión francesa. Dende a época de Luís XIV, están os franceses creando o contexto da súa marca-país e da construción do universo do mercado do luxo. Co Rei Sol, puxéronse cisnes no río Sena, para que as vistas dende París até Versalles, fosen fermosas. Con él fíxose a iluminación da cidade da luz, creáronse as primeiras boutiques, as revistas de moda e guías de viaxe, abríronse hoteis e cafés, inventóuse o paraugas para poder pasear e comprar na cidade baixo a choiva. Tamén daquela, apoiáronse as manufacturas do sector do luxo en Francia. Co ministro Colbert, establecéronse as primeiras características do que logo habería de ser chamado Comité Colbert, dedicado a regular, organizar e apoiar as empresas do luxo. Establecéronse manufacturas de porcelanas, vidro, alfombras, móbeis de alta calidade, e todo aquilo necesario para decorar con elegancia e profusión. Daquela, os franceses non puxeron límites ós requerimentos para alcanzar a excelencia. Unha anécdota relacionada coa manufactura do máis preciado obxecto de decoración da época, os espellos, da una idea do ímpetu co que os franceses traballaron a prol da hexemonía no sector do luxo. Como queira que, naqueles anos barrocos, a técnica para fabricar espellos, que eran mesmo máis caros que as pinturas dos grandes mestres, estaba cautiva do gremio ad hoc en Venecia, os franceses non dudaron en sacar ilegalmente da cidade dos canais a un grupo de artesáns, con risco das súas vidas e dun conflito internacional, para poder manufacturar espellos en Francia. Pasado o tempo, con esa man de obra cualificada, construíron una icona nacional, o salón dos espellos de Versalles.

Estas e outras historias, veñen a poñer de manifesto que a construción do sistema do luxo francés, hoxe en día en mans de grandes grupos financieiros como o Printemps Pinault Redoute, ou Louis Vuitton Möet Hennessy, non ten sido algo súbito, se non que obedece a un tratamento impecable das arts&crafts dende hai varios séculos. As inversión públicas constantes, fan que sempre teñamos un motivo para volver a París, para visitar Francia. As innovacións nas colecións de moda, na arte da cociña, na decoración, na enoloxía, na ópera, no ballet, na arte plástica, fan dese país un referente constante que está a ser revisado e divulgado, polas empresas do sector co respaldo do sector público. Pero queda ben claro, que una vez establecidas a bases axiais do concepto sectorial, son as inciativas individuais ou empresariais, o talento de cada creador e a súa estratexia para conquerir mercados intelixentes, como o Chino, Estadounidense, Xapón, mercado local tamén, os que consiguen facer a marca-país.

Dicir Dior é dicir Francia. Citar Chanel é citar París. Se dicimos foie ou champagne, pensamos en campo francés. Se dicimos ostras, pensamos en Arcachon, e si pensamos en sopa de pescado, pensamos en Bullabesa. Así, pois o ideal non é substitutir a Francia no consumo global, pero sí sería doado poder dicir Domínguez e dicir Galiza. Citar Zara e citar A Coruña. Se dicimos tetilla ou albariño, pensar no campo galego. Se dicimos ostras, pensar en Arousa, e si pensamos en lamprea, non pensar en “bordelesa” se non en “menciñesa”. E claro está dicir isto no extranxeiro, ¡porque en Padrón todo o mundo sabe quen é Rosalía!

O camiño para isto, está na relación efectiva entre creación-deseño e manufactura-alta calidade. Xunto co vangardista acceso ós mercados puxantes con propostas competitivas. Arte e parte.

O coliseo e outras herdanzas

Outro exemplo impecable de marca-país é o de Italia. De feito a importancia das empresas de moda italianas é tan grande que cando pensamos no país con forma de bota de tacón, acordámonos da austeridade de Armani, do barroquismo de Versace, do vermello de Valentino, do porn chic de Dolce&Gabbana, do estilo chic de Gucci…e non pensamos nas boutades criminais do seu primeiro ministro Berlusconi. Italia é Verdi e tamén a súa industria textil, pero secundaria aparece a súa presencia como Estado. No caso Español, e Galego en particular, dende a entrada na Unión Europea, a nosa cultura de país, tense convertido nunha forma de pensamento subvencionada. Tantas foron as axudas que se nos prestaron para ¡desmantelar e poñer ó día o noso país!, que agora as conversas económicas pola banda do empregados, xiran entorno a cómo coller a baixa ou como reducir a xornada. E pola banda dos empresarios, xiran en torno a como conquerir axudas públicas ou producir fora. Así difícilmente se fará país. Claro que, para que os axentes da sociedade civil actúen, haberá que ter actualizacións normativas e non solamente regulamentos de trámite.

Unha das marcas italianas con máis sona no actual mercado do universo do luxo, é Tod´s. A empresa propiedade de Diego della Valle, forma xunto con Hogan, o dueto de novo estilo wasp con ecos aristocráticos da vella Europa. Unha idea perfecta para o mercado americano e moi atractiva para os europeos. Fotografías no pazo Rúspoli de Roma ou no Lago Como, serven de ambientación a uns zapatos que apoian a súa calidade e comodidade, na idea de marca-país. Na elegancia clasicista de Italia, nas fermosas novas xeracións de vellas familias acomodadas e na calidade da manufactura nas factorías italianas…¿os millores zapatos do mundo? Pois entre outras importancias, o señor della Valle, ten un equipo de fútbol, coleccións de coches, casas, e todas esas vanidades marabillosas dos ricos, e ademáis está a financiar él mesmo o restauro do Coliseo de Roma. Algún dirá que será por motivos de xuros, pero a cuestión é que este empresario non solamente inspira o seu produto nas esencias do espírito italiano, se non que él mesmo está a facer posible a vixencia dunha icona da cultura de occidente con sede romana. O mercado, a internacionalización, a cultura, a marca-país.

Román Padín Otero

viernes, 8 de abril de 2011

Marino Marini, el jinete, ecg


Marino Marini, el jinete

EL CENTRO SOCIAL de Nova Caixa Galicia, en su sede santiaguesa de la plaza de Cervantes, acoge una muestra dedicada al escultor Marino Marini, uno de los más destacados representantes de los universos de artista plasticista e introspectivo, característicos de los años centrales del pasado siglo XX.

La formación académica de este artista, bebe de un momento de tránsito en el arte. Una etapa en la que la Belle Époque, sirve de enlace entre los estertores del romanticismo y las innovaciones de los vanguardistas. En esos años las aportaciones de Rodin, como escultor matérico y de Medardo Rosso, incorporando el concepto de obra en proceso al ámbito escultórico, serán de gran influencia en muchos de los artistas de generaciones futuras. Marino Marini, no es ajeno a los discursos de estos grandes maestros e incorpora progresivamente en su propio mundo tridimensional, la cuestión matérica y los acabados de trabajo en proceso. Es el suyo un trabajo de artista girando sobre las variaciones de los arquetipos de la figura humana, femenina y masculina. El hombre generalmente montado a caballo o de pie. La mujer con sinuosidades y atributos de poder sensual y fecundidad.

Lo mismo que Picasso, repite el muso y la musa, en los años centrales de su carrera, y su interés por ahondar en las formas, le lleva a realizar una y mil veces, el mismo jinete, la misma Venus, el mismo caballo. Así, al ver la exposición, se aprecia el estudio de forma y volumen, de color y trazo, que durante años ejerció este universal artista italiano, haciendo dominante al sujeto del arte sobre el objeto retratado.

Lo mismo que Chagall, a quien retrata en efigie de busto en un bronce presente en la muestra, es el suyo un universo plástico autorreferencial en el que se juega con el poder de las iconografías míticas y religiosas de la tradición occidental, reinventando gestos simbólicos y creando un catálogo de poses que se convertirán en la seña de identidad del artista. En el mundo de Chagall las figuras desdibujadas boca abajo, en el mundo de Marini, la expansión en aspas o la contención prudente de sus figuras en contraposto, indigitando al frente o mirando a la lontananza.

El estilo más peculiar del artista, es el que podríamos llamar de post cubismo de salón y en ocasiones de repentización abstraccionista. En las décadas posteriores a los horrores de las guerras mundiales, muchos artistas caminaron hacia el abstraccionismo y otros lo hicieron hacia la introspección en su universo de estéticas dilectas. Tal es el caso de Marino Marini, quien con sus jinetes de patas abiertas como aspas de molino y sus mujeres recogidas como trompas de Falopio, deleita el gusto de los gallegos, por primera vez en Galicia, por primera vez en España. El arte del ejercicio plástico en barro, bronce, papel y lápiz.

Román Padín Otero

http://www.elcorreogallego.es/tendencias/ecg/marino-marini-jinete/idEdicion-2011-04-09/idNoticia-657562/



jueves, 31 de marzo de 2011

O traxe do cisne, A dress for a swan, Faro de Vigo


A dress for a swan

Fashion designers and artistic directors, often cooperate with great succes, arriving, from time to time, at never seen before esthetics momentum. This combination, betwen wardrobe, sculpture and scene, has lots to say in the hipermodern intertextuality that is the main characteristic of new art in the late hundred years.

After the vangards, arts are not limited to an specific field but instead, they are linked one to another as if medias did not exist as independent fields. Thus artistic speeches go further, due to the infinite possibilites of interconnected medias.

Not for least, the visit to the Museum Reina Sofía, in Madrid, starts its narration on contemporary art, after the wardrobe created by Oskar Schlemmer for the Ballet Triadic at the german Bauhaus School. This group of gowns-sculptures, works as a leitmotiv to all the following artworks thought to dress the theatre or film scene, for these avant garde creations opened the door to never ending possibilities in merging clothes, design and drama.

In our days, is quite frecuent to find the most audacious fashion designers, that is, those who create sculptures or singular pieces of arts and crafts with their couture, doing collaborations with the ballet scene, the theatre or the film industry. It´s been recently that the couple of designers Rodarte, where commisioned to do the wardrobe of the film “Black swan”, where the presence of ballet is as fundamental, as to create a perfect balance between couture-ballet-film.

Gowns for black swan (Odette) an white swan (Odile), where the perfect excuse to dedicate an exhibit to the couple of designers at the MOCA on the Pacific Design Center. Odile as malevole black swan opens the exhibit. And Odette, as snow white, transforms the second story of the small exhibition, in a contemporaray installation, as the gowns are sorrounded by fluorescents lighting, relating the whole site specific to Dan Flavin´s coneptual art. Among the black gowns, there are pieces from diferent ready to wear collections signed by Rodarte, aswell as the black tutús created for the camera. It is so, that the cocktail gowns and the tutús, merger to create a phantome like décor reflected by a dark miror on the floor. Regarding the content of the white room, an archive of cocktail dresses from prêt à porter collections are combined with the white tutús, underlining the poor and experimental materials in which the street wear is tailored. The baroque style of the dresses enters the twilight zone when red blood paterns serve as an antagonic element to the all white light gowns. Same blood touch, as the one appearing on the death scene´s tutú, in which Natalie Portman, bleeds on the front of the dress, throwing terror into the arms of beauty.

That way of representing blood as part of a cloth pattern, may be also found on another couture creation for the stage. Hanae Mori´s gowns for Puccini´s Madame Butterfly. On the opera´s last scene, when Butterfly is to commite suicide, wearing a white kimono, she represents the bleeding by opening dramatically a red fan upon the inmaculate whitenes of her dress.

Last but not least, the 1948 release of Hans Christian Andersen´s tale, “The red shoes”, on the production directed by Pressburguer, counted with the presence of ballerina Norma Shearer, for the argument of the film was related to the homonimous ballet. A girl fascinated by dance, found a pair of red shoes that would lead her to death in a never ending exhausting haunted dance. Miss Shearer´s gowns, were designed by couturier Jacques Fath. And so were the clothes that another main ballerina wore, Miss Ludmila Téchrina, who was dressed by Carven.

On the film, “The red shoes”, many scenes of the ballet “Swan lake”, are shown. The make up wore by Miss Shearer, may well be found as an inspiration to the outreigous close up image of Natalie Portman in the “Black swan”. So far, relations and links between couturiers and film´s scene directors, find inspiration in the mythical russian ballet, Swan lake. A tale that develops a peculiar approach to the nymph Ondine.

Swan was a man

One of the most innovative versions of the classical ballet “Swan lake”, was staged on 1995 by coreographer Matthew Bourne. On this production the argument is borrowed from Andersen´s tale “The murmaid”. And some innovative aspects to it are brought from the choreographer´s autobiographical experiences and few accents brought in from Alfred Hitchcock´s “The birds”.

Music is the original Tchaikvosky´s score, while choreography is totally contemporary, and the biggest surprise is that the principals and the corps de dance of the ballet, are men and not women. So far the ballet is not about the anthitesis among Odile-Odette, but about the Prince´s own interior psicological contradictions, towards obteining freedom and independence.

As refering to the wardrobe, all dancers wear similar baggy pants plumby looking, and show bare torso. This silouette recalls that of Jean Paul Gaultier´s ballet “Le défile”. An spectacle that the couturier conceived with coreograph Régine Chopinot, where a recall to the Bauhaus´s Triadic Ballet may also be found.

Sometimes the swan is transfered to the stage, and others to the red carpet. So occured in 2001, when singer Björk, wore a swan dress to the Oscar´s ceremony. No matter whether with men, women, classic or vangard, there´s no doubdt that “Swan lake” opens a door to make never ending variations on the nature of beauty.

Román Padín Otero





O traxe do cisne

As colaboracións entre modistos e directores de escena causan en ocasións situacións estéticas nunca vistas antes. Esa combinación entre o vestiario, a escultura e a escenografía, ten moito que dicir na intertextualidade que caracteriza á arte dos derradeiros cen anos. As artes non se limitan a un terreo aillado dende a época das vangardas até os nosos días, se non que tentan de interrelacionarse entre elas para acadar un maior desenrolo do discurso dos creadores plásticos.

Non gratuitamente, o inicio da visita ó Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía de Madrid, realízase na actualidade visionando a escenografía que Oskar Schlemmer, realizara na escola xermana Bauhaus, para o ballet Triádico. Este conxunto de esculturas-traxe, serve de referente para todo canto traballo de vestir á escena se fixo despois das visionarias datas dos creadores “modernos” do inicio do século XX.

Arestora resulta frecuente que os deseñadores de moda máis audaces, aqueles que realizan coa súa arte aplicada unhas creacións únicas, tan valiosas como as esculturas dos artistas plásticos, sexan convocados para realizar os vestiarios da escena do ballet, dos filmes ou dos teatros. Recentemente as deseñadoras americanas Rodarte, foron comisionadas para facer o vestiario do filme “Cisne negro”, no que a presenza do ballet é tan preeminente, que se da unha xogada a tres bandas entre modisto-ballet-film. Os traxes de cisne negro (Odette) e cisne branco (Odile), serviron de escusa para dedicarlle unha exposición á parella de creadoras no MOCA , Museo de Arte Contemporánea de Los Ánxeles, en California, na súa sede dedicada ó deseño, no Pacific Design Center de West Hollywood. Odile, como maléfico cisne negro abre a exposición. E Odette, como níveo cisne branco ocupa o segundo andar, da pequena mostra, nunha sala iluminada por tubos fluorescentes de evocación ó artista conceptual Dan Flavin. Entre o conxunto de vestidos negros, hai pezas das coleccións de listo para levar das deseñadoras, con outras pezas creadas a propósito para o filme. Así os tutús mestúranse cos traxes largos de festa, estando todo elo reflectido nun espello de fume negro que crea un ambiente espectral e dramático. Canto á sala dedicada ó branco, hai nela traxes de noite desa cor, feitos cos humildes materiais típicos da parella de creadoras que van dende o nylon até o macramé, pasando por tecidos de alta calidade, que as deseñadoras alteran con procesos experimentais, para que semellen usados ou simplemente para que parezan o que non son.

Os traxes, de estilo barroco pero cun certo aire de noite de zombies, teñen ademais a cor vermella como argumento. Hai varios vestidos das coleccións de prêt-á-porter das creadoras de cor branca pero salpicados de tons rosáceos como se fosen sangue. Xunto a eles está o tutú que aparece na derradeira escena do filme, onde do busto branco xurde unha mácula vermella como representación da sangue que indica a morte inminente da bailarina.

Este xeito de representar a dor do sangue nun estampado dun vestido, atopámolo tamén, noutro conxunto de vestiario para a escena, creado hai unhas tempadas pola modista xaponesa Hanae Mori, para a representación da ópera Madama Butterfly de Puccini. Neste vestiario, a derradeira escena vístese cun kimono branco para o momento do seppuku de Butterfly. Logo de facer o xesto da autoinmolación, emprega a cantante un abano vermello como metáfora do sangue que brota do corazón da exánime Butterfly.

Hai tamén outra referencia que ben ó caso para comentar o traballo de Rodarte en Cisne Negro. Tal é a cita á película “As zapatillas vermellas” de Pressburguer-Powell, realizada no ano 1948, que contou ca participación da bailarina Moira Shearer e do épico membro de Les Ballets Russes, Léonide Massine. A historia de Cisne Negro, ten moito que ver coa versión fílmica do conto de Hans Christian Andersen, realizado por Pressburguer. Unha moza fascinada polo ballet queda presa até a morte por unhas zapatillas que a fan bailar até morrer. Daquela o vestiario da Shearer, fóralle encargado ó modisto Jacques Fath, quen era un celebrado creador de traxes con grandes saias e polisóns. Tamén a casa Carven, vestira daquela a outra estrela rusa presente no filme, a bailarina Ludmilla Tchérina.

Neste filme son varias as escenas nas que se visiona o ballet do Lago dos cisnes, con primeiros planos do maquillaxe que nos nosos días ten feito popular a actriz Natalie Portman. Así que as relacións entre modistos e directores de escena, no medio cinematográfico, beben dende hai décadas das revisión ortodoxas ou non, do mítico ballet ruso e do aínda máis mítico conto da ninfa acuática Ondina.

O cisne é un home

Unha das lecturas máis innovadoras do ballet, Lago dos cisnes, é a que realizou o coreógrafo e bailarín británico Matthew Bourne, no ano 1995. Neste espectáculo o argumento está tomado do clásico conto de Andersen, A sireniña, mesturado con experiencias persoais do coreógrafo e referencias ó filme de Hitchcock, Os paxaros. A música é a homónima de Tchaikovsky e a coreografía é contemporánea, sendo o motivo de maior sorpresa que os cisnes son neste ballet, homes e non mulleres. Daquela, o ballet non xira entorno ó mito de Odile-Odette, se non entorno do Príncipe. Poñendo en cuestión principal a loita do cabaleiro por ter liberdade e independencia, e mesmo é o cisne que vai á procura do príncipe e non ó contrario como acontece na versión orixinal do ballet.

Canto ó vestiario, levan tódolos bailaríns uns pantalóns de tipo culote, de gran volume que recordan ás patas dun polo. Exhiben o torso espido e levan o mítico maquillaxe que tenta reproducir os ollos escuros sobre fondo branco típico dos animais plúmbeos.

A silueta que crean para este corpo de baile de cisnes macho, evoca sen dúbida aquela colaboración que entorno a 1983, realizara Jean Paul Gaultier coa coreógrafa Régine Chopinot, no espectáculo chamado, Le défile. Neste ballet pasarela, as pernas dos bailaríns tomaban volumes enormes e redondeados, recordando dalgún xeito ós propios volumes do Ballet Triádico da Bauhaus.

Hai en fin, creadores que collen ó cisne en plena migración, e colócano nun eido nunca antes visto. Tal é caso de Marjan Pejoski, cando no ano 2001, vestira á cantante Björk, cun traxe de cisne para a alfombra vermella dos Oscars, na que a actriz asistía como estrela do filme de Lars von Trier, Dancer in the dark. Sexa con homes, mulleres, clásico ou de vangarda, non cabe dúbida de que o Lago dos cisnes, invita a facer variacións sobre un tema eterno, mito e ballet.

Román Padín Otero

sábado, 12 de marzo de 2011

Arturo Álvarez, madeingalicia,ecg



Made in Galicia, la luz

LA GALERÍA de arte, Factoría Compostela, presenta los diseños de Arturo Álvarez. Una producción contemporánea, made in Galicia, de lámparas de formas orgánicas, colores suaves y estilo internacional. Se trata de una genuina creación de discurso actual en la que la singularidad estética se aúna a la tecnología. No es frecuente encontrar creaciones aplicadas al diseño industrial que se salgan de los tópicos de tendencia y que indaguen en posibilidades volumétricas para la creación de objetos cotidianos con formas arriesgadas y carga poética. Los diseños de Arturo Álvarez tienen esas cualidades, son como evocadores poemas que además sirven a una utilidad funcional. Entre las piezas que se presentan hay unos hachones verticales con elegantes sinuosidades que se exhiben en grupo ordenado, llamados Gea.

Hay también distintas versiones de la lámpara Nevo. Una especie de nube suspendida del techo o apoyada sobre pedestal que resulta tan bella como práctica. Se hace imposible no citar las nubes-escultura de Iñigo Manglano Ovalle al ver estas piezas de luz del diseñador gallego, pues ambos universos cuentan con la ingravidez como materia axial.

También se hacen presentes al ver las lámparas, las ligeras proyecciones de Pipilotti Rist, donde la luz-calor y la sinuosidad-cavidades del vientre materno, son una constante. Aún las investigaciones químicas, climatológicas, ópticas y lumínicas, de las obras de Olaffur Eliasson, caben ser citadas también como paralelismo al ver las lámparas con forma de nube de invención de Arturo Álvarez.

Hay unos clásicos del diseño italiano, creados por Achille Castiglioni, que se llaman Taraxacum, y que son unos grandes prismas de bulbos-bombilla que hacen efecto de nube o haz de luz. Sin duda las creaciones de Arturo Álvarez tienen la categoría de uno de estos clásicos del disegno y son un ejemplo de producto local y a la vez universal que encierra el espiritu visionario del diseño del devenir. Ahora que se hace hincapié en la artesanía de Galicia y en el Plan Textil 2020, es interesante tener en cuenta la idoneidad de vincular la creación y manufactura gallega, con marcas internacionales de prestigio. En este caso, Arturo Álvarez presenta además de sus trabajos exclusivos, una colaboración con el diseñador Martín Azúa. La unión hace la fuerza y más hoy en el maravilloso infinito mercado mundial, se imaginan zuecos rediseñados por Christian Louboutin; cestos revisados por Miuccia Prada; cerámica de Buño interpretada por Hella Jongerius o joyeria en azabache revisada por Victoire de Castellane. Por la senda global sin minifundismos.

Román Padín Otero

http://www.elcorreogallego.es/tendencias/ecg/made-in-galicia-luz/idEdicion-2011-03-12/idNoticia-648273/