Testosterona e moda
Entre atletas e rockstars
Un aforismo romántico afirma que a natureza tenta imitar á arte. Levando esta máxima ó eido da moda, do vestiario do home nas décadas máis recentes, pódese afirmar que o xeito de vestido masculino, toma prestadas moitas cualidades das invencións dos artistas. Daquela a natureza, ousexa a moda na rúa, imita á arte, ousexa ós universos e ás persoas dos artistas.
Ben é sabido que ó longo de todo o século XIX e até ben chegados os derradeiros decenios do século XX, a moda do home, gravitaba aredor do traxe negro e gris. Tomando inspiración o vestiario do cabaleiro, sobre todo no rigor e a sobriedade do utilitarismo burgués. Os grandes cambios acontecidos coas revolucións pacificistas dos anos sesenta e setenta, xunto coa incorporación do firmamento de estrelas do cinema e da música rock á iconografía estética popular, fixo que un furacán de novidades aparecerá na imaxe do home, e polo tanto no seu vestiario.
Estrelas como Gary Cooper, James Dean ou Marlon Brando, terían feito grande influencia na apariencia do home. Incorporando o estilo de rapaz bo, de “bad boy”, e de motero ó armario masculino. Pero haberían de ser as estrelas da música pop e da arte plástica, quen haberían de facer certo o aforismo de traslación das invencións de taller de artista ó espazo de radicais libres conformado pola rúa.
Aínda vestidos como vellos burgueses revisados, The Beatles, irrumpiron na escena da moda, cos seus traxes grises e pelos transexuales. En resposta a eles, e xunto con eles, héroes da alteridade dos sexos e do xogo á indefinición como David Bowie, incorporaban ó vestiario masculino as cores brilantes, os materiais metalizantes e as formas intersiderais, propias dunha mixtión entre o armario feminio e a chegada do home á lúa. Antes de Bowie todo era gris, logo de Bowie ou de Ziggy Stardust, todo era pó de diamantes e cores antinéboa.
Paralelamente a escea neoiorquina, toma con Lou Reed, toda a virtualidade do maridaxe coa noite e a estética S&M e leather. Con Lou Reed, comenza a identidade grupal das tribus urbás, como serían sucesivamente as dos mods, leathers, punks, darks, newromantics, que farían un traslado inmediato da escena creativa da arte plástica e as creación musicais. Daquela o transxénero e a androxinia, invaden o vestiario dos homes xogando ó masculino versus femenino, coma se fose un émbolo perforante ou perforado.
O maior axiotista da época na escena plástica era Andy Warhol ,quen arengaba a multitude de persoeiros que haberían de influír en dobre dirección na moda do home. O propio Warhol, como Picasso con xersei de raias brancas e azuis, rodeado de Joe Dallesandro espido xunto a una pléiade de aristócratas, fermosos rapaces da rúa convertidos en estrelas de discoteca, pintores e bon vivants, ocupaban a páxinas de Interview, levando o seu estilo transdandy e de tendencia libertaria dende a cultura de club até as colección dos modistos e por tanto ás rúas.
A resposta británica á escena colorista, neo realista e lúdica de Nova York, atopámola na iconografía naif e colorista de David Hockney. O pintor coas súas gafas, roupas de cores e cadros de piscinas con rapaces espidos, comenzou a levar adiante a idea de revisión do sartorial masculino, para chegar á idea do home como pavo real.
En USA, o escritor Tom Wolfe, acudía a tódolos eventos vestido de branco integral, facendo oposición radical á realidade do século dezanove do home vestido de negro. Tamén persoeiros respaldados por Warhol, como Jean Michel Basquiat, incorporou o aspecto desarreglado ou de clochard ó armario do home, con prendas de tallas superiores ás requeridas polo suxeito. Así mesmo, a escena de pintores realistas elegantes, adscritos á Tranvangarda como Francesco Clemente ou integrados na vida social neoiorquina como Julian Schnabel, camiñaban cara a una masculinización en sentido absoluto do aspecto do home. Atrás quedan os xogos de identidade sexual, e co realismo expresionista dos anos noventa, os homes comenzan a vestir como verdadeiros tipos Alfa, con grandes ombreiros, bíceps voluminosos, cús de ferro e caras perfiladas. Era o antecedente do ultraman, que habería de ser principal no século XX, facendo que os novos trinta anos dun home, sexan agora nos cuarenta, cando os homes no seu punto álxido profesional dispoñen de maiores recursos para entrenar nos deportes, coidarse e invertir en material de competición, para ter un corpo á moda e non un armario á moda. Desta volta a moda do home sería hipermasculina e falócrata.
Eterno masculino
O culto ó corpo espido masculino, tomou co cantante Nick Kamen, forma de moda, cando o artista representou jeans e roupa interior en campanas de publicidade por todo o mundo. Mais habería de ser un artista, Matthew Barney, quen investigara sobre a identidade protésica do corpo do home, do seu aparato sexual, tomado como referente dun corpo hercúleo e de capacidade con forza física para ter asemade forza intelectual. O seu ciclo Cremaster, referido ó poder de elevar ou baixar os testículos, dou forma concreta a toda una investigación sobre o home-artista e as súas máscaras. O artista como cordeiro, como admirador de estrelas do cinema, como cowboy ou corredor de coches. A idea do artista español Eduardo Arroyo, de abondar sobre o boxeo como una das belas artes, ó investigar a vida de Arthur Cravan, ten na imaxe do propio artista un icono de home en eterna chaqueta de smoking, e funciona como una alteridade espectral da idea global da revisión da violencia, a masculinidade, o héroe e o modo de vestir ó home.
O heroe contemporáneo, o ideal a quen se queren parecer os homes cando visten, é o futbolista. Eses deportistas metafísicos, tiveron no vídeo sobre Zidane, feito por Parreno-Gordon, un fito na análise da identidade na imaxe masculina. Tras eles haberín de vir xeracións de mozos que pretenden emular ós futbolistas e tamén deseñadores para estrelas do futbol na rúa como Bikkembergs.
A moda que xoga sempre con alternancias, atopa noutro artista, o oriental Terence Koh, a outra cara da masculinidade, a que xoga co anal, coa mística homoerotica da identidade dun home que non teme as limitacións de xénero a avanza pola senda da sensualidade como rito iniciático.
Máis sen dúbida quen maiores innovacións ten feito no aspecto do home como macho absoluto que viste con neutralidad anónima da tentación que vive arriba, é o actor, estudante, presentador, artista, cineasta, escritor, blogero e icono James Franco. Este creador, toma o pulso á rúa e intelectualiza todo o que fai levando ó paroxismo a idea de macho héroe. Un home libre que non da contas de nada, e non é escravo nin da moda, nin do corpo. O mesmo que o artista italiano Francesco Vezzoli, o americano Franco, pódese sentar a bordar mentres escoita una fuga de Bach e mira un video dos testículos dun home campaneando ó ritmo do contrapunto bachiano. Testosterona entre sonetos de Shakespeare.
Román Padín Otero
