jueves, 30 de septiembre de 2010

TRANOÏ, Paris

http://www.tranoi.com/index.php

Transatlánticos culturales, Mallo Cidoncha, Faro de Vigo

Transatlánticos culturais
Dende os anos da diáspora, a relación entre os axentes culturais das dúas costas do Atlántico, ten grande importancia. Notables persoeiros galegos, españois, europeos, trasladaron as súas vidas ós países Americanos durante os anos centrais do século XX e non foron poucos os actores da cultura latinoamericana e anglo americana, que tiveron residencia temporal ou circunstancial no continente europeo.
Pintores como Laxeiro, Seoane, Díaz Pardo ou Eugenio Granell, foron residentes alén o Atlántico. Outros, dende André Bretón até Igor Stravinski, dende Tamara de Lempicka até Greta Garbo, viviron tamén unha diáspora na que se reinventaron como persoas e como creadores.
A artista Maruja Mallo é un exemplo axial de muller das artes e as letras, vangardista intrépida e muller galega de rompe a rasga nun ámbito de homes que renaceu na diáspora americana. A súa biografía está arestora a ser revisada polo profesor e crítico Carlos Bernárdez, quen nun importante estudo, descubre para os lectores novos aspectos da vida e da obra desta insigne artista.
O estudo, máis centrado en descubrir aspectos esquecidos da obra da artista, ten unha calidade de nova historiografía do século XXI. Subliñando a posibilidade de acceder a aspectos máis rigorosos e analíticos dos traballos da artista. No seu libro, o profesor Bernárdez, fala sen complexos, das evolucións estilísticas dunha gran dama das artes europeas que tivo, como moitos outros personaxes da época, a súa etapa americana ou transatlántica de contido cultural.
No eido da innovación creativa ou da actualidade, compre sinalar o traballo doutro artista galego que está arestora a facer as Américas. Rafael Cidoncha (Vigo, 1952), expón os seus “Traballos sobre papel”, na Galería Marlborough de Nova York. Un conxunto de debuxos realizados con grafito sobre papel que retratan con estilo realista paisaxes e naturezas mortas, de inspiración clasicista e composición fotográfica.
O traballo de Cidoncha, é ben coñecido no ambiente internacional da arte, sendo moitos persoeiros da sociedade máis cosmopolita os que teñen nas súas coleccións, obras realizadas por este representante da prestixiosa escola da figuración española do século XX e XXI.
Nomes como o filósofo Bernard-Henri Lévy, o deseñador Christian Louboutin, a Emperatriz Farah Diva ou os Reis de España, son algúns dos persoeiros que teñen sido retratados polos pinceis realistas de Cidoncha. Coleccións como as de Marie Hélène de Rothschild, o deseñador Valentino ou o Patrimonio Nacional Español, contan entre os seus fondos, con obras deste pintor galego.
Malia a súa importancia como personaxe da alta sociedade internacional, frecuenta asiduamente a Lee Radziwill, a Reinaldo Herrera, ó fotógrafo Peter Beard, e a pesar da importancia e duración da súa traxectoria artística, Rafael Cidoncha, é un gran descoñecido para o gran público galego.
A única exposición individual que se lle dedicou en terras galegas, tivo lugar nunha galería privada en Vigo hai unhas tempadas. Non deixa de sorprender que este artista internacional, que exerce de sagaz “descubridor” en terras americanas, e que se encontra no cénit da súa carreira, non teña a sona e repercusión merecida entre as institucións culturais galegas. Haberá que esperar a que morra, como foi o caso de Maruja Mallo, para que todos aprecien a importancia do seu traballo.
Quizais ese sexa un punto en común entre Maruja Mallo e Rafael Cidoncha, a súa pertenza a un mundo de elegantes, onde realizan arte singular, sen aparentar esforzos excéntricos, se non coa naturalidade de quen posúe un don agrandado coa formación académica e o estudo. Maruja Mallo, foi verdadeiramente redescuberta, nos anos da visita de Andy Warhol, á galería matritense de Fernando Vijande. E Rafael Cidoncha,está a ser suxeito de celebración pola prensa nacional, agora que presenta por enésima vez os seus debuxos de delicado realismo nas paredes dunha galería americana.
Non se discute que en xeneral, a escola de realismo español é descoñecida e está mal valorada polo gran público, a excepción da obra do pintor Antonio López. Algo semellante pasa cos traballos das mulleres na arte, que non ocupan de seu o espazo que merecen na historia.
Agora con motivo deste análise das relacións entre Europa e América, aproveitemos para poñer en valor o traballo dunha grande dama da arte, Maruja Mallo. E do último cabaleiro do óleo sobre lenzo, Rafael Cidoncha. Ámbolos dous galegos transatlánticos.
Outras rutas. Latinoamérica en Musac
Outras visións colectivas da relación entre Europa e Latinoamérica, teñen sido as promovidas pola Bienal de Pontevedra deste ano, e tamén polo Musac. O Museo de Arte Contemporáneo de Castilla y León, presenta arestora na celebración do seu quinto aniversario, a exposición “Modelos para armar”. Unha mostra dedicada a exhibir os fondos da colección vinculados a Latinoamérica.
O título da mostra toma como referencia un texto de Julio Cortázar, que resume a complexidade e diversidade das culturas que conviven no continente americano. Esa diversidade cultural e artística, necesita ser “armada” para crear unha ciclo narrativo.
As cuestións sociais, políticas, culturais e económicas, aparecen recolleitas en moitas das obras expostas. Pero, si hai un leitmotiv na exposición, ese é o do abstraccionismo poético.
É común atopar na literatura e no cine latinoamericanos, universos recreados sobre anacos de realidade. O realismo máxico, o naturalismo fantástico, a creación onírica, atópanse tamén nos artistas plásticos relacionados con América. Aínda cando no principal todos eles tocan as cuestións sociopolíticas, coinciden tamén nas invencións de análises e perspectivas de natureza poética.
Jorge Macchi, Damián Ortega, Julieta Aranda, Alexander Apóstol, entre outros tratan os problemas que impón a complexidade do mundo contemporáneo.
Teresa Margolles, está presente cunha excelente peza que representa una xoiería, onde as xoias están realizadas con restos de cristais e materiais recolleitos en lugares onde se produciu un conflito de sangue. Na colección está tamén presente Ana Mendieta, axial referencia na arte do século XX. Erick Beltrán, Mario García Torres ou Álvaro Oyarzún, están presentes con propostas que parten do debuxo como medio de expresión. Tamén as instalacións de AVAF, Assume Vivid Astro Focus e Carlos Garaicoa “De cómo la tierra se quiere parecer al cielo”, subliñan o carácter poético a carón do sublime, destes artistas latinoamericanos.
Unha visión aérea das luces da cidade, onde todo é armonía, para ser nas zonas escuras onde aparecen as intermitencias sociais para ser debatidas.
Román Padín Otero


miércoles, 29 de septiembre de 2010

viernes, 24 de septiembre de 2010

Didascalia fotográfica, ECG



Didascalia fotográfica
la indicación de los gestos que han de acompañar la declamación en las representaciones teatrales, esa fragmentariedad, se llama didascalia. Cuando el gesto se realiza en el mundo silente de la fotografía, se convierte la indicación motriz en una suspensión temporal. Digamos, una taxidermia de un movimiento.
A veces, los movimientos, de tanto pensarlos se nos quedan en didascalia fotográfica. Pensamos en abrazar, nos lo dictamos a nosotros mismos y no lo realizamos. Pensamos en besar, apartar, acercar, evitar o borrar, pero el movimiento, de tanto ensayo, se queda en bosquejo. No siendo siempre negativa, la didascalia fotográfica es empleada por no pocos creadores del arte contemporáneo. En un soporte de art net, el creador Milton To, se autorretrata con aires clasicistas de academia francesa decimonónica. Su taxidermia del gesto, bascula entre el gusto "pompier" y el retrato homoerótico de vocación elegante. Aparece el artista y modelo como una deidad de las retratadas por el pintor francés William-Adolphe Bouguerau, un Orestes ante las furias, un Apolo Musageta que se incorpora al imaginario del siglo XXI por la visión culterana del fotógrafo. Las imágenes en Facebook de Milton To, no son sólo didascalia fotográfica o coreografía inmóvil de plasticismo sublime. Son también cita intelectual de quien busca trascender las banalidades de lo cotidiano, acceder a lo metafísico y espolear la belleza. En el Museo Marco de Vigo, exponen al alimón Vasco Araújo y Javier Téllez. Ambos presentan una gavilla de fotogramas en movimiento, de vídeo creaciones sobre la fragmentación y sus significados.
En ambos se encuentran deliciosas citas históricas realizadas con forma de arte contemporáneo. El vídeo El rinoceronte de Durero, realizado por Javier Téllez, recrea la historia del envío del arcaico animal a la curia romana por el Rey Manuel de Portugal, como muestra del poderío luso en el siglo XVI. Hay en el vídeo un eco historicista, culterano y de taxidermia del gesto, al recordar un evento monumental de la historia de las civilizaciones como filme que no busca narrar sino hacer representación pictográfica.
A su vez Vasco Araújo, en otro de sus vídeos, As mulheres de Apolo, recrea un monólogo de las Troyanas de Eurípides, incardinándolo en el autorretrato del artista traspuesto en gran dama del teatro épico. Este retrato toma lo femenino como taxidermia de la apariencia y convierte el gesto, separado del habla en canal comunicador de una narración pictográfica.
Estos tres artistas recrean con formas fotográficas, un momento suspendido del movimiento, de la cesura del habla y la cita a los clásicos.
Tres cuestiones que han de hacernos reflexionar sobre nuestra vida veloz, irreflexiva e inmediata. Citar a los clásicos con la indigitación adecuada a la frase, en el decorado apropiado, creando una didascalia pictográfica. Una forma de pensamiento que podemos suscribir, para actuar en la vida como en el arte...y hacer que las cosas trasciendan.



Román Padín Otero






martes, 21 de septiembre de 2010

domingo, 19 de septiembre de 2010